Het RIVM geeft een uitgebreid overzicht van de invloed van veehouderijen op de volksgezondheid.
In de afgelopen jaren is in Nederland een aantal onderzoeken rondom veehouderijen uitgevoerd. Daarin zijn luchtmetingen gedaan en gezondheidsgegevens verzameld (via huisartsengegevens, vragenlijsten, longfunctiemetingen en metingen in bloed). Daaruit bleek een aantal gezondheidseffecten vaker voor te komen rondom veehouderijen (verminderde longfunctie en vaker luchtwegklachten, en bij geitenhouderijen vaker longontstekingen). Ook kwam een aantal effecten juist minder vaak voor (COPD, allergie). Deze kennis wordt op een rij gezet en geduid in deze richtlijn.
Dit rapport vindt u op de website van Kennis centrum Infomill
Er is veel lezenswaardigs op het broodkruimelpad naar dit rapport:
Home > Onderwerpen > Landbouw > Veehouderijen en gezondheid > Handreiking Veehouderij en gezondheid omwonenden > Gezondheidseffecten > Relaties tussen veehouderijen en gezondheid omwonenden > Overzichtstabel verbanden> GGD-richtlijn medische milieukunde: veehouderij en gezondheid (oktober 2020)
Inhoudsopgave
Samenvatting — 9
1 Probleemomschrijving — 11
1.1 Aanleiding — 11
1.2 Doel — 11
1.3 Afbakening — 11
1.4 GGD-richtlijnen medische milieukunde (MMK) — 12
2 Veehouderijen in Nederland — 13
2.1 Aantal veehouderijen in Nederland — 13
2.2 Dichtheid van veehouderijbedrijven in Nederland — 14
3 Veelvoorkomende emissies uit de veehouderij — 17
3.1 Ammoniak — 17
3.2 Fijn stof — 18
3.3 Biologische agentia — 23
3.3.1 Endotoxinen — 24
3.3.2 Veegerelateerde-MRSA (v-MRSA) — 24
3.3.3 ESBL-producerende bacteriën — 25
3.3.4 Coxiella burnetii — 26
3.3.5 Campylobacter — 27
3.3.6 Hepatitis E — 27
3.3.7 Aviaire influenza — 27
3.4 Geur — 28
3.4.1 Bronnen van geur in de veehouderij — 28
3.4.2 Uitstoot en verspreiding — 28
3.4.3 Geurbelasting — 29
3.4.4 Verschil in berekende geurbelasting, geurwaarneming en hinder — 29
4 Effecten op de gezondheid — 31
4.1 Effecten van de relevante agentia — 31
4.1.1 Ammoniak — 31
4.1.2 Fijn stof — 31
4.1.3 Biologische agentia — 31
4.1.4 Geur — 34
4.2 Onderzoeken onder omwonenden — 34
4.2.1 Luchtwegen — 34
4.2.2 Allergische klachten, astma en COPD en de hygiënehypothese — 35
4.2.3 Zoönosen — 36
4.2.4 Geurhinder — 38
5 Wet- en regelgeving en beleid — 41
5.1 Regelgeving in Nederland — 41
5.1.1 Wet publieke gezondheid — 42
5.1.2 Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (GWWD) en Wet dieren — 42
5.1.3 Landelijke aanpak Q-koorts — 42
5.1.4 Vogelgriep (aviaire influenza) — 42
5.1.5 Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) — 43
5.1.6 Wet milieubeheer en het Activiteitenbesluit — 44
5.1.7 Ruimtelijke ordening — 44
5.1.8 Omgevingswet — 45
5.1.9 Wet kinderopvang — 45
5.1.10 Arbowet — 45
5.2 Grenswaarden wetgeving — 46
5.2.1 Fijn stof — 46
5.2.2 Endotoxinen — 46
5.2.3 Geur — 46
5.3 Beleid — 47
5.3.1 Rijksoverheid — 47
5.3.2 Lokale overheden — 49
6 Beoordeling gezondheidsrisico door de GGD — 51
6.1 Oorzaak-effectketen — 51
6.2 Gezondheidskundige advieswaarden — 52
6.2.1 Fijn stof — 52
6.2.2 Endotoxinen — 53
6.2.3 Geur — 53
6.2.4 Zoönosen — 55
6.3 Instrumenten voor beoordeling — 56
6.3.1 Integrale instrumenten — 56
6.3.2 Instrumenten voor beoordelingen individuele veehouderijen — 58
6.3.3 Procesinstrumenten — 60
7 Advisering door de GGD — 63
7.1 Uitgangspunten: voorzorg en emissiereductie — 66
7.1.1 Voorzorg — 66
7.1.2 Emissiereductie — 67
7.2 Afstandscriterium met maatwerk — 68
7.2.1 Uitbreiding of nieuwvestiging van een veehouderij binnen 250 meter van een
gevoelige bestemming, of een nieuwe gevoelige bestemming binnen 250 meter van
een veehouderij (A) — 69
7.2.2 Uitbreiding of nieuwvestiging van een geitenhouderij binnen 2 kilometer van een
gevoelige bestemming, of een nieuwe gevoelige bestemming binnen 2 kilometer van
een geitenhouderij (B) — 70
7.2.3 De opvang van gevoelige groepen binnen 250 meter van een veehouderij, of binnen
2 kilometer vanaf een geitenhouderij (C) — 71
7.2.4 Een nieuwe gevoelige bestemming met meer dan vijftien veehouderijbedrijven
binnen een straal van 1 kilometer (D) — 72
7.3 Aandachtspunten in de GGD advisering — 73
8 Literatuur — 77
9 Handige websites — 89
10 Definities en begrippen — 91
Bijlage A. Ruimtelijke verdeling veehouderijbedrijven, naar diersoort — 93
Bijlage B. Overzicht Gezondheidseffecten Omwonenden Veehouderij — 94
Bijlage C. Maatregelen — 101
Bijlage D. Betrokkenen en geraadpleegde deskundigen — 103